Τι να κάνεις όταν η θεραπεία δεν λειτουργεί
Εντοπισμός και κατανόηση των εκπραξιών στη θεραπευτική σχέση
Τα τελευταία χρόνια οι πιο συναρπαστικές εξελίξεις στον χώρο μας έχουν έρθει μέσω των νευροεπιστημών, της ψυχοθεραπευτικής σύνθεσης (της αλληλεπίδρασης μεταξύ θεραπευτικών προσεγγίσεων) και της συμπερίληψης του σώματος. Πλέον κατανοούμε ότι με τον έναν ή τον άλλο τρόπο —πέρα από τη λεκτική επαφή— και θα ασχοληθούμε αλλά και θα μπλεχτούμε μέσα στις ψυχολογικές πληγές που φέρνει ο θεραπευόμενος στο γραφείο μας.
Ο όρος “εκπραξία” χρησιμοποιείται για να περιγράψει τους τρόπους που όλο το είναι του θεραπευτή —αναπόφευκτα και απαραίτητα— τραβιέται μέσα στην πληγή του θεραπευόμενου, οδηγώντας σε αδιέξοδα και διάλυση της θεραπευτικής συμμαχίας.
Η θεραπευτική συμμαχία μπορεί να γίνει συγκρουσιακή ή να χαλάσει. Ωστόσο είναι σε αυτούς τους κύκλους “ρήξης και επιδιόρθωσης” της σχέσης θεραπευτή—θεραπευόμενου που υπάρχει σπουδαίο θεραπευτικό δυναμικό. Ενώ οι θεραπευτές μπορούν να αγνοήσουν, να αποφύγουν ή να εξουδετερώσουν τις εκπραξίες με πολλούς τρόπους, υπάρχει επίσης όλο και μεγαλύτερη κατανόηση ότι η εκπραξία περικλείει ένα δυναμικό που οδηγεί στη βαθιά μεταμόρφωση του θεραπευόμενου*.
[* Σύμφωνα με τον Allan Schore, γνωστός νευροψυχαναλυτής και ένας από τους διεπιστημονικούς γηραιούς του πεδίου μας, η “βαθιά ψυχοθεραπεία” (δηλ. η θεραπεία που αντιμετωπίζει την πρώιμη αναπτυξιακή πληγή, τον δεσμό και τα μοτίβα χαρακτήρα) εξαρτάται από το να πιάσω, να συμμετάσχω και να μεταμορφώσω τις αυθόρμητες εκπραξίες που συμβαίνουν στην αλληλεπίδραση ανάμεσα σε θεραπευτή και θεραπευόμενο, παρά τις άμυνες της απώθησης και της παλινδρόμησης του θεραπευόμενου. Ο Allan Shore μιλάει για την εκπραξία με τον όρο “αμοιβαίες παλινδρομήσεις” ανάμεσα σε θεραπευτή και θεραπευόμενο.]
Ένα μεγάλο μέρος της εκπραξίας συμβαίνει υποσυνείδητα. Όταν όμως συμβαίνει άρρητα, ασυνείδητα, έξω από το πεδίο της επίγνωσης, πώς μπορούμε να την αντιληφθούμε, να την κατανοήσουμε και εντέλει να ανταποκριθούμε δημιουργικά μέσα από αυτήν;
Ένα σημαντικό κομμάτι της εκπαίδευσης στις ομιλούσες θεραπείες έχει επικεντρωθεί στη ρητή, λεκτική επικοινωνία. Κατά συνέπεια, δεν μας έχει προετοιμάσει για τα λεπτά σημεία, τον άστατο αυθορμητισμό και τον μεγάλο πλούτο της μη-λεκτικής και σωματικής επικοινωνίας ούτε και πώς να τον κατανοούμε και να τον συνδέουμε με τη λεκτική αλληλεπίδραση.
Αυτό το σεμινάριο είναι αφιερωμένο στο να εμβαθύνει τη συμμετοχή μας στις δύσκολες δυναμικές της θεραπευτικής σχέσης και στο να βρούμε τρόπους να αποκτούμε πρόσβαση στο θεραπευτικό δυναμικό που είναι κλειδωμένο μέσα τους.
Το σεμινάριο είναι ανοιχτό στους θεραπευτές κάθε προσέγγισης και περιλαμβάνει επιπρόσθετα της θεωρητικής κατάρτισης, βιωματικά κομμάτια εξάσκησης και αλληλεπίδρασης με τον εκπαιδευτή και τα υπόλοιπα μέλη σε υπο-ομάδες.
Θα δοθεί μια σειρά υλικού για πριν και μετά το σεμινάριο, συμπεριλαμβανομένων σημειώσεων και άρθρων.
ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΒΙΩΜΑΤΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΜΕΣΩ ZOOM
—με ταυτόχρονη μετάφραση από τα αγγλικά—
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ
Michael Soth
Διεθνώς Αναγνωρισμένος Συνθετικός-Σχεσιακός Σωματικός Ψυχοθεραπευτής, Εκπαιδευτής, Επόπτης με 30 χρόνια εμπειρίας
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ
Κυριακή 24 Ιανουαρίου 2021, 9.30 – 18.00
ΚΟΣΤΟΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ
90€ Κανονική εγγραφή
70€ Φοιτητές
50€ Υποτροφίες (Θα δοθούν 1-2 υποτροφίες ανάλογα με τα έσοδα του σεμιναρίου. Οι ενδιαφερόμενοι χρειάζεται να επικοινωνήσουν στον οργανωτή τους λόγους που αιτούνται την υποτροφία).
ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ ΣΕ
Επαγγελματίες και εκπαιδευόμενους ψυχικής υγείας (ψυχολόγους, συμβούλους ψυχικής υγείας, ψυχοθεραπευτές κ.λπ.)
Τι να κάνεις όταν η θεραπεία δεν λειτουργεί
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ & ΣΤΟΧΟΙ
Θα αναγνωρίσουμε τις εκπραξίες ως ένα σημαντικό στοιχείο της θεραπευτικής σχέσης και θα εμβαθύνουμε περισσότερο προσέχοντας τις φαινομενολογικές τους λεπτομέρειες:
• Πώς μπορούμε να αντιληφθούμε και να “πιάσουμε” σημαντικές στιγμές εκπραξίας.
• Πώς μπορούμε να αποκτήσουμε πρόσβαση και να αξιοποιήσουμε το πλήθος των παρατηρήσεων, συναισθημάτων και σκέψεων που συμβαίνουν στη συνειδησιακή ροή του θεραπευτή.
• Πώς, συγκεκριμένα, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την εμπειρία του ψυχοσώματός μας για να φωτίσουμε τον εσωτερικό κόσμο του θεραπευόμενου.
• Τι μπορούν οι συγκρούσεις, οι δυσκολίες και οι αβεβαιότητες στη δική μας εσωτερική διεργασία (δηλ. αυτό που οι ψυχαναλυτές αποκαλούν αντιμεταβίβαση) να μας πουν για τη δυναμική της εκπραξίας.
• Τι φαντασίες και υποθέσεις μπορούμε να διατυπώσουμε που μας δίνουν πληροφορίες για την εγγενή δυναμική της εκπραξίας.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Οι συμμετέχοντες θα εξασκηθούν στο να:
• Αντιλαμβάνονται τους τρόπους με τους οποίους η πληγή του θεραπευόμενου εισχωρεί στο δωμάτιο της θεραπείας.
• Καταγράψουν σημαντικές και φορτισμένες στιγμές στη σχέση.
• Κατανοήσουν αυτές τις στιγμές στο πλαίσιο των “τριών ειδών επαφής”.
• Συλλέξουν σε αυτές τις στιγμές πληροφορίες του ψυχοσώματος που διαφορετικά θα παρέμεναν υποσυνείδητες.
• Συλλέξουν σε αυτές τις στιγμές εικόνες, φαντασίες, σενάρια, αφηγήσεις που εμβαθύνουν τη συμμετοχή μας.
• Συνδέσουν αυτές τις στιγμές με τα συνήθη σχεσιακά μοτίβα του θεραπευόμενου.
• Επεξεργαστούν τη φόρτιση και την πίεση που ασκείται στον θεραπευτή.
• Ξεκινήσουν να σκέφτονται παρεμβάσεις για να ανακουφίσουν ή να εντείνουν την πίεση της εκπραξίας.