Do I See the World as It Is or as I Am?

Changing Perspective with Gestalt Therapy

“Πλησιάζει η μέρα που ένα μόνο καρότο, φρεσκοπαρατηρημένο, θα ξεκινήσει μια επανάσταση” – Paul Cézanne

Ίσως να πιστεύουμε ότι τα “πράγματα”, ο εαυτός μας, οι άλλοι, όλος ο κόσμος είναι έτσι ακριβώς όπως τον “βλέπουμε”. Αρκετοί μάλιστα διακηρύσσουν με πρωτοφανή βεβαιότητα ότι κατέχουν αυτήν τη μία και μοναδική, σωστή, οπτική ή αλήθεια (“εγώ έχω δίκιο!”), προσπαθώντας να την επιβάλλουν, σε σημείο ακόμα και να είναι ικανοί να εξαφανίσουν όποιον διαφωνεί, προβάλλοντας έτσι στους άλλους τη δική τους, απωθημένη, άγνοια. Κι έτσι επαληθεύεται ότι “η κόλαση είναι ο άλλος” (Σαρτρ).

Γι’ αυτό τον λόγο, πολλές αρχαίες παραδόσεις παράγγελναν να μην εμπιστευόμαστε τον λογισμό μας, αλλά πρωταρχικά να στραφούμε και να εμβαθύνουμε στον εαυτό μας (“γνώθι σαυτόν”). Σήμερα οι νευροεπιστήμες έρχονται να αποδείξουν ότι οι αισθήσεις μάς ξεγελούν: Δεν βλέπουμε με τα μάτια μας, αλλά… με τον εγκέφαλό μας. Όπως τα δελτία ειδήσεων των γνωστών μας ΜΜΕ, έτσι και ο εγκέφαλός μας είναι ένας ξεδιάντροπος μοντέρ, ο οποίος επιλέγει, κόβει και ράβει ανερυθρίαστα την πραγματικότητα ακολουθώντας πιστά κρυφές, παρασκηνιακές εντολές, οι οποίες προέρχονται κυρίως από το φυλογενετικό, συλλογικό αλλά και προσωπικό μας παρελθόν όπως και από τις ανολοκλήρωτες συναισθηματικές μας ανάγκες που δεν είναι συγχρονισμένες με τις σημερινές μας επιθυμίες και κατεύθυνση στη ζωή.

Η βεβαιότητα για την αποκλειστική ορθότητα του μυαλού μας,  το “προνόμιο” της αντικειμενικότητας και η τυφλή εμπιστοσύνη στις παρωχημένες πεποιθήσεις και στα συνακόλουθα συναισθήματά μας ζημιώνουν τις σχέσεις μας, την επαγγελματική μας πορεία και επιπλέον φτωχαίνουν τον κόσμο μας, στερώντας μας την ευελιξία, την ελευθερία και τη δημιουργικότητα που προσφέρει η φρέσκια ματιά και η επαφή με το εδώ και τώρα. Αν βλέπω μόνο ό,τι ήδη ξέρω (δηλαδή το παρελθόν), τότε δεν υπάρχει δυνατότητα συνάντησης με οτιδήποτε καινούργιο και κατά συνέπεια εξέλιξη…

Επιπρόσθετα, φλερτάρουμε με την αδιάρρηκτη παγίδα του διπλού τυφλού σημείου: Το να μην ξέρουμε ότι δεν ξέρουμε, όπως ένας κοιμισμένος δεν έχει επίγνωση ότι κοιμάται και ότι η πραγματικότητά του είναι απλώς ένα όνειρο. Αν δεν το συνειδητοποιήσει, τότε  μπορεί να ονειρεύεται για πάντα —κάνοντας ασυνείδητα ο ίδιος κάστινγκ και έπειτα σκηνοθετώντας τους ρόλους που θα παίζουν εκείνος και οι υπόλοιποι άνθρωποι— περνώντας, με ακλόνητη βεβαιότητα, αυτή την ταινία για τη ζωή του…