Ο έρωτας στην ψυχοθεραπεία: Προοπτικές και προβλήματα
Περιεχόμενα Σεμιναρίου
Στόχος αυτού του σεμιναρίου είναι να προσφέρει έναν χώρο όπου, ως επαγγελματίες, μπορούμε να εξερευνήσουμε, να βιώσουμε και να αναστοχαστούμε πάνω στο ερωτικό: Με ποιους τρόπους εμφανίζεται ή απουσιάζει στον δικό μας θεραπευτικό χώρο;
Χωρίς να έχουμε ορίσει πιο συγκεκριμένα τι εννοούμε με τον “έρωτα” και το “ερωτικό”, φυσικά μάλλον θα παρερμηνευθούμε και θα πυροδοτηθούμε από τις διαφορετικές ερμηνείες και ορισμούς.
Αυτό ήδη μας λέει κάτι για την ευαίσθητη και φορτισμένη φύση του θέματος για όλους μας. Προτιμώ να χρησιμοποιώ τον όρο “ερωτικό” αντί για “σεξουαλικότητα”, επειδή για μένα φέρει μια πολύ ευρύτερη, βαθύτερη και όχι αποκλειστικά σεξουαλική σημασία, η οποία είναι γεμάτη πάθος, ζωτικότητα και οικειότητα· όλα αυτά τα στοιχεία μπορούν να είναι παρόντα και σε έντονο βαθμό σε μια σχέση μαζί ή χωρίς ξεκάθαρη σεξουαλικότητα.
Συνήθως, όταν το ερωτικό προκύπτει ως θέμα στην ψυχοθεραπεία, η εποπτική ερώτηση είναι η εξής: Γιατί αναδύεται, γιατί είναι παρόν; Κάνουμε αυτές τις ερωτήσεις γιατί είμαστε συνηθισμένοι να βλέπουμε το ερωτικό ως ένα πρόβλημα στην ψυχοθεραπεία.
Σε αυτό το σεμινάριο θέλουμε να κάνουμε επίσης την αντίστοιχη αντίστροφη ερώτηση: Γιατί να μην είναι παρόν το ερωτικό, στον θεραπευτικό χώρο, ανάμεσα σε θεραπευόμενο και θεραπευτή; Ενδεχομένως, αυτό είναι ένα χειρότερο πρόβλημα.
Όπως περιγράφω στο συνοδευτικό άρθρο, η σημασία που ένας θεραπευτής μπορεί να δώσει στο ερωτικό ως μέρος της θεραπευτικής διαδικασίας έχει μια μεγάλη, συλλογική ιστορία στο επάγγελμά μας που φθάνει μέχρι την ανακάλυψη της μεταβίβασης από τον Freud και ειδικά της ερωτικής μεταβίβασης. Όπως υποστηρίζω στο άρθρο, το σοκ του Freud από την απειλητική δύναμη του ερωτικού δημιούργησε μια αμυντική αντίδραση που έχει απολιθωθεί στο πλαίσιο και στους κανόνες της ψυχανάλυσης και της σύγχρονης ψυχοθεραπείας. Όλοι μας ως θεραπευτές και κατ’ επέκταση οι θεραπευόμενοί μας, ακόμα υποφέρουμε και διαιωνίζουμε την άλυτη φύση αυτής της σύγκρουσης από την οποία κατάγεται το επάγγελμά μας, όπως μας έχει παραδοθεί, γενιά σε γενιά, με έναν άπεπτο και ανεπεξέργαστο τρόπο.
Αυτό το σεμινάριο έχει ως στόχο να γίνει μια ευκαιρία να επανεξετάσουμε και επαναπροσεγγίσουμε όλες τις υποθέσεις, οδηγίες και τρόπους εργασίας που παίρνουμε δεδομένους ως συλλογικές συνήθειες σε όλες τις ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις. Ίσως σήμερα, 100 χρόνια μετά τον Freud, με το όφελος της μεταγενέστερης συσσωρευμένης έρευνας, εμπειρίας και γνώσης του επαγγέλματος του τελευταίου αιώνα, είμαστε σε μια καλύτερη θέση να προσεγγίσουμε από την αρχή αυτό το ευαίσθητο και φορτισμένο θέμα.
Χρειαζόμαστε να το κάνουμε, πιστεύω, γιατί το επάγγελμά μας έχει υιοθετήσει μια συστηματικά αμυντική στάση απέναντι στο ερωτικό στην ψυχοθεραπεία. Το να αναγνωρίζουμε και να εκτιμούμε τις συνηθισμένες αμυντικές στάσεις στους θεραπευόμενούς μας είναι ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της δουλειάς μας, έτσι για να είμαστε συνεπείς και να αποφύγουμε το “δάσκαλε που δίδασκες…”, χρειάζεται να κάνουμε την αντίστοιχη εργασία και για τον εαυτό μας.
Αν δεν μπορέσουμε να φέρουμε το ψυχολογικό βάθος και την κατανόηση στην ομολογούμενη επικίνδυνη, σύνθετη, παράδοξη φύση του ερωτικού, μάλλον δεν θα τα καταφέρουμε να προσφέρουμε ένα ικανοποιητικά θεραπευτικό χώρο για τον ευρύτερο πληθυσμό, ο οποίος -παρά την υποτιθέμενη σεξουαλική απελευθέρωση των 60s- είναι πιο μπερδεμένος από ποτέ σε σχέση με την οικειότητα και τη σεξουαλικότητα, δημιουργώντας βαθύ και εκτεταμένο πόνο, σύγκρουση, αλλοτρίωση και ματαίωση εντός της ψυχής όπως και στις σχέσεις.
Στον χώρο της τραυματικής και τραυματισμένης σεξουαλικότητας και για τους άντρες και για τις γυναίκες και όλες τις διαφορετικές ταυτότητες φύλου, η αφοσιωμένη και γεμάτη πάθος θεραπευτική βοήθεια, είναι βαθύτατα αναγκαία και επιθυμητή.
Παρόλα αυτά, οι ψυχοθεραπευτικές μας εκπαιδεύσεις μας προετοιμάζουν στο ελάχιστο για τα πολύ πραγματικά θέματα της ζωής σε σχέση με το πάθος, τη σεξουαλικότητα και την ερωτική ζωτικότητα με τα οποία αγωνίζονται οι θεραπευόμενοι. Ας βοηθήσουμε ο ένας τον άλλο να προετοιμαστούμε ως θεραπευτές για να συναντήσουμε και να σχετιστούμε με τους θεραπευόμενούς μας κατά τέτοιον τρόπο που να δικαιώνει αυτό το πιο ζωτικό και ταυτόχρονα πιο ευάλωτο ένστικτο που μας κάνει ανθρώπους.
Όπως περιέγραψα στο άρθρο, προτείνω η εξερεύνησή μας να ακολουθήσει τρεις χρήσιμες ανακαλύψεις:
- Τις συγκρούσεις ανάμεσα στα διαφορετικά είδη αγάπης και τρόπων να αγαπάς.
- Τα τραύματα της αγάπης – πώς η βιογραφία μας μας προετοιμάζει για αγάπη, οικειότητα και σεξ;
- Το παράδοξο ανάμεσα στον εαυτό και στον άλλο και ανάμεσα στην υποκειμενοποίηση και αντικειμενοποίηση.
ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΒΙΩΜΑΤΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ
—In English—
TRAINER
Michael Soth
internationally recognised integral-relational Body Psychotherapist, trainer and supervisor, with 30 years of experience
DATE
Σεμινάριο: 18-19 Νοεμβρίου 2023, 15.00 – 21.00
Διαδικτυακή Εισαγωγική Ομιλία με Ελεύθερη Είσοδο: Πέμπτη 9 Νοεμβρίου, 20.00
FEE
165€ Κανονική εγγραφή
150€ Έγκαιρη εγγραφή μέχρι 10 Νοεμβρίου
50€ Bursary. (Around 1-2 bursaries will be given in accordance with the revenue of the seminar. Participants who are interested, please contact the organiser with the reasons requesting the bursary).
THIS SEMINAR IS INTENDED FOR
Mental health professionals & trainees
(ψυχολόγους, συμβούλους ψυχικής υγείας, ψυχοθεραπευτές κ.λπ.)
Ο έρωτας στην ψυχοθεραπεία: Προοπτικές και προβλήματα
Εκπαιδευτικοί Στόχοι & Αποτελέσματα
Οι συμμετέχοντες θα έχουν τη δυνατότητα να:
- Αναγνωρίσουν την παρουσία ή απουσία του ερωτικού και να αναπτύξουν κριτήρια για να ερευνήσουν τι το προσκαλεί και τι το εμποδίζει να αναδυθεί στον θεραπευτικό χώρο.
- Καταλάβουν τους ιστορικούς περιορισμούς και την αμφιθυμία απέναντι στο ερωτικό, την οποία το επάγγελμά μας μας έχει παραδώσει από γενιά σε γενιά και έχει επηρεάσει τη δική μας εκπαίδευση, μάθηση και συνεχιζόμενη επαγγελματική ανάπτυξη.
- Αρχίσουν να εκτιμούν τη συνηθισμένη θέση που παίρνουμε ως θεραπευτές και τη δική μας ευαλωτότητα ως πληγωμένοι θεραπευτές, πώς την επιτρέπουμε ή προστατευόμαστε εναντίον της.
- Αναγνωρίσουν τις παγιωμένες και συνηθισμένες συγκρούσεις ανάμεσα στα διαφορετικά είδη αγάπης στην ψυχή τους και στις σχέσεις τους.
- Αναγνωρίσουν μέσα από την έκφραση του θεραπευόμενου τις εκδηλώσεις ενός εκτεταμένου συλλογικού διαχωρισμού ανάμεσα στην καρδιά και στο σεξ, όπως και στον τρόπο που η ταυτότητα του θεραπευόμενου είναι οργανωμένη γύρω από αυτό.
- Μάθουν να διαβάζουν τις ψυχοσωματικές εκδηλώσεις των ισόβιων χαρακτηρολογικών συγκρούσεων του θεραπευόμενου και ειδικά τους τρόπους που αποκλείουν την ερωτική ζωτικότητα και πάθος.
- Αναπτύξουν ευαισθησία στην εκτεταμένη ένταση ανάμεσα στο (δι)υποκειμενικό σχετίζεσθαι έναντι στο σχετίζεσθαι ως αντικείμενα, ανάμεσα στην υποκειμενοποίηση και στην αντικειμενοποίηση.
- Μάθουν να εκτιμούν την ψυχολογική εγκυρότητα και τη θεραπευτική προοπτική και των δύο τάσεων -υποκειμενοποίησης και αντικειμενοποίησης, τους περιορισμούς τους και τις αποφευκτικές τους λειτουργίες.
- Μάθουν να αγκαλιάζουν και να προσφέρουν και τους δύο τρόπους σχέσης -υποκειμενοποίησης και αντικειμενοποίησης- εντός του ψυχοθεραπευτικού χώρου που παρέχουμε και πώς να αντιμετωπίζουν τις συγκρούσεις ανάμεσά τους όπως και τις συνηθισμένες στάσεις των θεραπευόμενων και πώς να τις αμφισβητούν παραγωγικά.
- Πειραματιστούν με τις δικές τους ικανότητες στο πώς να φέρνουν την ερωτική ζωτικότητα στη θεραπευτική τους θέση και να τη χρησιμοποιούν προς όφελος της διαδικασίας των θεραπευόμενων.
Δομή Σεμιναρίου
Τιμώντας την αρχή του πληγωμένου θεραπευτή, σας προσκαλούμε να συμμετέχετε και ως άνθρωποι και ως θεραπευτές, χωρίς ωστόσο καμία πίεση ούτε απαίτηση για οποιαδήποτε έκθεση που δεν επιθυμείτε.
Το σεμινάριο γίνεται στα αγγλικά με ταυτόχρονη μετάφραση στα ελληνικά και είναι ανοιχτό προς συμμετέχοντες από όλο τον κόσμο. Τα σεμινάρια του Michael Soth είναι συνθετικά, έτσι κατάλληλα και ενδιαφέροντα για ψυχοθεραπευτές από διαφορετικές προσεγγίσεις και παραδόσεις. Είναι πολύ πιθανόν ότι οι συμμετέχοντες θα έχουν πολύ διαφορετικά επίπεδα εμπειρίας· θα προσπαθήσουμε να ανταποκριθούμε σε οτιδήποτε φέρει κάθε θεραπευτής και να το μετατρέψουμε σε κάτι παραγωγικό για όλη την ομάδα.
Παρόλο που το σεμινάριο είναι διαδικτυακό και η επικοινωνία μέσω οθόνης, η διδασκαλία έχει ως στόχο να είναι όσο πιο βιωματική γίνεται εντός αυτών των περιορισμών. Κατά τη διάρκεια του σεμιναρίου, θα ζητηθεί από όποιον συμμετέχοντα θελήσει να παρουσιάσει παραδείγματα από τη δουλειά του για εποπτεία με όλη την ομάδα. Επίσης κάποιες διεργασίες θα γίνουν σε μικρές ομάδες.
Η βιωματική δουλειά και η θεωρητική κατάρτιση και συζήτηση όπως και οι ομαδικές διεργασίες και η εξάσκηση δεξιοτήτων συνυφαίνονται ως ανταπόκριση στις αναδυόμενες ανάγκες και προτεραιότητες της ομάδας και των συμμετεχόντων.
Εξαιτίας της ευαίσθητης και φορτισμένης ιστορίας του ερωτικού στην ψυχοθεραπεία, θέλουμε να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί σε σχέση με την εχεμύθεια και να δεσμευτούμε ότι τίποτα από την ταυτότητα ή τις διαδικασίες των υπόλοιπων συμμετεχόντων δεν θα διαρρεύσει προς τα έξω. Ο κάθε συμμετέχοντας μπορεί αν θέλει να μοιραστεί τη δική του προσωπική και επαγγελματική ανταπόκριση στο υλικό του σεμιναρίου.